Maanspokerije (1826)

De duivel in de protestantse kerk 

De Protestantse kerk aan de Lange Winkelstraat kwam in de zomer 1826 in het nieuws door een wonderlijk voorval. Een volksmenigte geloofde dat de ‘duivel’ in de kerk aan het spoken was. Er werd zelfs een gravure van gemaakt, die apart verkrijgbaar was (Lith. de Burggraff, rue Royale, Nº 68 à Bruxelles). Dit is tevens de oudst bekende afbeelding van de kerk (en kosterij links, en de resten van het kloosterpand rechts). 

Antwerpensche Maanspokerye
Den 19-en Juny 1826, omtrent 9 uren des avonds, was er voor de protestantsche Kerk, een oploop van omtrent 1000 menschen om de spoken te zien die zich in die Kerk vertoonden. De politie heeft deze verzameling moeten verjagen na aangetoond te hebben, dat de spoken niets anders waren dan het uitwerksel van den manenschyn op de juist geschuurde kandelaren.

Ik geef u ook nog het bericht dat in ‘De Argus’ (een literair tijdschrift dat in de periode van de eenheid der Nederlanden, poogde het Nederlands hier ook een wetenschappelijke boost te geven). Het staat in de aflevering van 28 juni 1826, rubriek ‘Verscheidenheden’. 

Voor eenige dagen verbeelde men zich te Antwerpen, dat de duivel in de protestantsche kerk was, hetwelk eenen ongemeenen oploop van volk veroorzaakte en ten gevolge waarvan het garnizoen in de wapenen kwam. Intusschen overtuigde men zich dat er niets anders was waar te nemen, dan het maanligt dat door een kandelaar terug gekaatst , eene kleine begoocheling op de vensterglazen veroorzaakte.

Een eenvoudig burger die kort daarna in het zoo even gemeld gebouw werd toegelaten, vond het eene zonderlinge kerk, en waarin niets te zien, en niets te koop was.

Hieronder en PDF van een deel van de betreffend ‘Argus’. U vindt het verhaal op het derde dubbelblad.

nachtspokerij_Argus_1826