Luthers eerste Psalm…

Muzikale viering rond Luthers eerste Psalmberijming (psalm 12)
Ach Gott, vom Himmel sieh darein… (God zie uit uw hemel neer, want het gaat niet goed hier op aarde… ) Voor wat dan volgt, moet u zondag even langskomen om te luisteren. Net als bij een vorige muzikale viering rond een Psalm blijkt dat we zonder kennis van de Hebreeuwse grondtekst veel missen. Luther schiet met z’n vertaling trouwens half mis, maar tegelijk ook raak. Niet verwonderlijk: hij was op dat moment (1523-1524) net de rijkdom van de Hebreeuwse taal aan het ontdekken…

zondag 8 mei, 10u (muziek 9u45)
5de muzikale viering in de Brabantse Olijfberg

Inleiding

– Luthers eerste lied is Ein neues Lied wir heben an (ballade voor de Antwerpse martelaren (1 juli 1523 te Brussel verbrand: Hendrik Vos en Johan van Essen, Augustijner broeders en studenten van Luther.)
– Luthers eerste geestelijke lied is het gezang Nun freut euch lieben christen gemein, een korte samenvatting van de ‘Blijde Boodschap’.
– Een van Luthers eerste Psalmberijmingen is Psalm 12, een hartstochtelijke roep tot God om om te zien naar zijn kinderen op aarde, want het kwaad maakt zich breed en het onrecht heerst. Er vallen slachtoffers… Het wordt tijd dat God opstaat en zich het lot van de gebogenen en verdrukten aantrekt. Willem Ceuleers componeerde een eenvoudige koraalcantate (duet voor sopraan en bas solo, met orgel). Hij gebruikte hiervoor een Nederlandse vertaling van Luthers lied. Het wordt uitgevoerd als hoofdmuziek in deze viering, waar we ook andere Lutherliederen zullen zingen, in het Nederlands….

Psalm 12 (Latijnse telling: 11) uit het eerste Lutherse gezangboekje. Met de nog steeds gezongen melodie. (Erfurter Enchiridion, 1524)

Orde van de viering

muziekviering_8mei

Vooruitblik

Noteer alvast: De 6de muzikale viering zal in het teken staan van het feit dat 350 jaar geleden Heinrich Schütz is overleden (1585-1672): We horen een aantal composities – solistisch bezet – uit zijn Geistliche Chormusik (1648).

Ach Gott vom Himmel / tekst D-NL

Luther ‘zet Psalm 12 naar zijn hand’, net als elke andere lezer doet. Lezen is interpreteren, vertalen maakt dat expliciet. In 1523 wordt de jonge hervormingsbeweging bedreigd door interne spanningen: allerlei types gaan met de op zich juiste idee dat we zelf Gods woord moeten beproeven om te verstaan wat hij wil, aan de haal en creëren chaos. De eerste beeldenstorm is al snel een feit. Luther houdt z’n hart vast en ziet maar één weg: terug naar het echte, zuivere woord, opnieuw. En de gladde mensenpraat wantrouwen…

Twee zettingen van J.S. Bach

J.S. Bach Zetting van het zesde couplet van dit lied uit de gelijknamige koraalcantate (BWV 2). Merk op hoe Bach in regel 2 met muzikale middelen ‘diesem argen Geschlechte’ (dit verkeerde geslacht/volk) evoceert. Soortgelijk in de laatste regels: ‘gottlos Hauf’ en ‘lose Leute’ …
Harmonisatie van J.S. Bach (zetting van het openingskoraal – melodie van Ach Gott, andere tekst – uit cantate BWV 153/1)

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *